Jumbo Panningen won op 29 februari de Cedris Waarderingsprijs. ‘Deze supermarkt is een voorbeeld voor andere bedrijven,’ zegt juryvoorzitter Mohamed el Mokaddem.
Het is een dag als alle andere in Panningen. Mensen doen hun boodschappen bij de Jumbo van Harald en Ilse van Beek en het personeel is hard aan het werk. Sammy staat in de bakkerij van de supermarkt. Ze heeft wel even tijd voor een praatje. ‘Ik voel me hier echt op mijn plek. Als ik ergens mee zit, dan kan ik dat kwijt aan mijn Harrie. Mede daardoor kan ik me verder ontwikkelen,’ vertelt ze.
Er werken meerdere Harrie’s bij Jumbo Panningen. Nee, ‘Harrie’ is niet hun echte naam. Het staat voor ‘Hulpvaardig, Alert, Realistisch, Rustig, Instruerend en Eerlijk’. Het zijn werknemers die een training gevolgd hebben om de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt die bij Jumbo Panningen werken, te helpen en ondersteunen daar waar nodig; de zogeheten Harrie-training. De Harrie-methode is bedacht door CNV Jongeren en in samenwerking met Enspiratie – een bedrijf dat gericht is op de ontwikkeling van sociale ondernemingen – doorontwikkeld tot een begrip op de werkvloer. De Harrie Help training is mede mogelijk gemaakt dankzij ondersteuning van het UWV, Instituut Gak en Vilans.
Onderhouden en ontwikkelen
‘Niet de Harrie-training an sich, maar het onderhouden en het ontwikkelen van de Harrie-rol zorgt ervoor dat de leer-ontwikkelroute van Jumbo Panningen onderscheidend is,’ zegt Sandra Smeets. Zij is als integraal jongerencoach binnen de gemeente Peel en Maas direct betrokken bij het project, waardoor Jumbo Panningen een ruimschoots steentje bijdraagt aan de inclusieve arbeidsmarkt.
De Harrie-methode wordt bij veel bedrijven toegepast, legt Sandra ter Voert uit, trajectbegeleider namens PSW Werk bij Jumbo Panningen (PSW Werk begeleidt mensen met een ondersteuningsvraag bij het vinden en behouden van passend werk en is actief in Noord- en Midden- Limburg en de Westelijke Mijnstreek). ‘Een basistraining duurt twee dagen, maar dat is niet voldoende. Na een tweedaagse sessie krijg je nog met zó veel vragen en moeilijkheden te maken op de werkvloer, dat het belangrijk is om werknemers die als Harrie aan de slag gaan de kans te geven zich verder te ontwikkelen.’ Ter Voert neemt ook de rol van jobcoach op zich, samen met een collega van PSW.
‘Als jobcoaches verzorgen we samen met een gedragsdeskundige de trainingen en intervisiebijeenkomsten voor de Harries. Daarnaast zijn wij als jobcoaches natuurlijk ook beschikbaar om zaken te tackelen waar de medewerkers uit de doelgroep tegenaan lopen.’
Voordeel
De twee jobcoaches zijn zes uur per week aanwezig op de werkvloer in Panningen, vertelt Sandra ter Voert: ‘Het eerste jaar was dat negen uur, maar door de hoeveelheid Harries én het onderhouden en ontwikkelen van deze rol, hebben we dat teruggebracht naar zes uur per week. We zijn afgestapt van de één-op-één begeleiding. Tijdens de zes uur dat wij op de werkvloer zijn, helpen en ondersteunen we de medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt en de Harries.’ Sandra Smeets: ‘Steeds meer werknemers geven zich op voor de Harrie-training. Voor niemand is het verplicht, maar we zien dat veel mensen zich verantwoordelijk voelen voor elkaar en daarom de training gaan volgen. Er voor elkaar zijn en extra ondersteunen waar nodig, dat raakt steeds meer ingeburgerd. Het is het nieuwe normaal. Dat is ook in de geest van Harold en Ilse van Beek, die intrinsiek gemotiveerd sociaal- maatschappelijk betrokken zijn.’
Beste leerbedrijf
De eerste werknemer met een “rugzak” startte 27 jaar geleden bij deze Jumbo in Panningen, vertelt Sandra Smeets. ‘Soms kreeg zo iemand begeleiding, maar vaak ook niet. Drie jaar geleden vroegen Harald en Ilse zich af hoe ze de kandidaten nóg beter konden inzetten voor hun bedrijf. Daar is deze leer-ontwikkelroute uitgerold.’ En die is succesvol. Jumbo Panningen werd in 2023 uitgeroepen tot ‘Beste leerbedrijf van Nederland’ en nu hebben ze de Cedris Waarderingsprijs gewonnen. ‘Je kunt dus wel zeggen dat deze aanpak zijn vruchten afwerpt.’ Wie komt solliciteren bij Jumbo Panningen, wordt tijdens zijn of haar sollicitatiegesprek duidelijk geïnformeerd over het samenwerken met de medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ook krijgen sollicitanten te horen dat het de bedoeling is om mee te bewegen met de doelgroep. ‘Dat wordt overwegend positief ontvangen. Natuurlijk niet door iedereen, maar we zien dat werknemers die bijvoorbeeld moeilijkheden tegenkomen in de samenwerking met de doelgroep, vaak kiezen voor een Harrie-training.’
Inlevingsvermogen
Naast de basistraining is er onder meer een autisme- en LVB-training (LVB staat Waarvoor ‘lichte verstandelijke beperking’). Werknemer Glenn Bremmers is een Harrie bij Jumbo Panningen. ‘Als Harrie ben je de vertrouwenspersoon van degene met een afstand tot de arbeidsmarkt. De persoon die ik begeleidde had weinig zelfvertrouwen. Het was belangrijk dat ik haar via de weg van de geleidelijkheid steeds meer werkzaamheden liet doen. Soms wilde ze te snel en dan was ik degene die moest zorgen dat het proces werd vertraagd, om haar zo volledig tot wasdom te laten komen. Het rustig opbouwen van haar werknemersvaardigheden heeft ervoor gezorgd dat ze veel progressie heeft geboekt. Ze begon met zes tot acht uur in de week en tegenwoordig werkt ze fulltime in onze supermarkt.’
Erg inspirerend
Zijn kwaliteiten als begeleider ontwikkelde Glenn Bremmers naar eigen zeggen tijdens de Harrie-training. ‘Ik heb geleerd hoe ik een persoon moet benaderen. Empathie tonen en op basis van gelijkwaardigheid werken is van eminent belang. We spraken tijdens de training ook veel met elkaar over inlevingsvermogen en elkaar gelijk behandelen. Daarnaast voerden we ook een gesprek met een kandidaat elders. Dat was verhelderend. Het gaf me meer inzicht in hoe je moet samenwerken. Alles bij elkaar was het erg inspirerend om deze training te volgens en vervolgens in de praktijk toe te passen wat ik heb geleerd.’ Bremmers geeft aan dat het belangrijk is om iedere werknemer te helpen als er problemen zijn. ‘Of je nu wel of geen afstand tot de arbeidsmarkt hebt, ieder mens heeft zijn beperkingen. Rekening met elkaar houden en begrip tonen is ontzettend belangrijk in het leven. Bij heel veel bedrijven wordt alleen maar gekeken naar iemands tekortkomingen.’
Autisme- en LVB-training
Glenn Bremmers heeft naast de basistraining ook de autisme- en LVB-training gevolgd. Deze twee trainingen zijn van groot belang voor de verdere ontwikkeling als Harrie. Jumbo Panningen wil niet alleen dat haar eigen werknemers het optimale uit zichzelf kunnen halen. Sandra Smeets: ‘De 2500 euro die we gewonnen hebben met de Cedris Waarderingsprijs, gaan we besteden aan Harrie- trainingen die werknemers van Jumbo Panningen samen gaan volgen met mensen van de gemeente en een plantencentrum. Hoe meer mensen elkaar kunnen helpen en begeleiden, hoe beter. Het is ook een vooruitstrevende gedachte, omdat de zorg tenslotte alleen maar duurder wordt.’
Erg bijzonder
Het onderstreept dat Jumbo Panningen echt streeft naar een inclusieve samenleving. Het is dan ook één van de redenen waarom ze de Cedris Waarderingsprijs hebben gewonnen, vertelt Cedris-voorzitter Mohamed el Mokaddem. ‘Wat Jumbo Panningen doet, is erg bijzonder. Harald en Ilse van Beek en hun werknemers zijn zeer gemotiveerd om jongeren met een rugzak te ondersteunen. Ze helpen jongeren van het voortgezet speciaal onderwijs (vso) en het praktijkonderwijs aan een plek op de arbeidsmarkt. Ze bieden de doelgroep een vaste baan als ze zich goed ontwikkelen. Dat is echt de intentie van een inclusieve arbeidsmarkt. Jumbo Panningen doet er alles aan om medewerkers door te laten groeien. Dat doen ze door hun eigen personeel te trainen, zodat ze leren omgaan met diversiteit. Zo’n 75 procent van de doelgroep krijgt een baan bij Jumbo Panningen zelf. Dus de ontwikkelmogelijkheden zijn groot. Ik vind het ook mooi dat partijen die geen lid zijn van Cedris wel bezig zijn met het verbeteren van de sociale arbeidsmarkt.’
Vijf criteria
Mohammed el Mokaddem vertelt dat Jumbo Panningen ruimschoots aan alle vijf criteria voldeed waar de jury van de Cedris Waarderingsprijs zich op richtte. ‘Het ging om duurzaam (betaald) werk, ontwikkeling, samenwerking, toekomstbestendigheid en groeipotentie. Leidt het project naar duurzaam betaald werk? Dat is dus zeer zeker het geval. Er zit zoals gezegd een stevig element van ontwikkelen in. Het gaat ook niet alleen om werk, want de werknemers maken zowel stappen in hun persoonlijke als maatschappelijke ontwikkeling. Jumbo Panningen werkt ook samen met andere partijen.
Denk aan de gemeente, het lokaal sociaal werkbedrijf NLW Groep en scholen. Als het gaat om toekomstbestendigheid is dit project niet volledig afhankelijk van subsidie. Er is dus groeipotentie aanwezig en het is opschaalbaar, want in principe moet elke Jumbo dit kunnen realiseren. Dat zorgt voor een enorme impact. Deze supermarkt is een voorbeeld voor veel andere bedrijven.’
Werkwijze zichtbaar maken
Mohammed el Mokaddem geeft te kennen dat Cedris in de toekomst nog nadrukkelijker zal kijken naar toekomstbestendigheid, ontwikkeling en samenwerking. ‘De Cedris Waarderingsprijs is in het leven geroepen om de arbeidsmarkt te vergroten en dat het zich als een olievlek verspreidt naar andere ondernemers toe. Dat kan alleen als er meer samengewerkt gaat worden. Het project van Jumbo Panningen kan uitgerold worden. Het mooie van Jumbo Panningen is dat ze het niet voor het winnen van een prijs doen. Ze vinden het normaal. Dat zorgt er wel voor dat ze minder naar buiten toe promoten. Als Cedris zijn wij er ook voor om de werkwijze van Jumbo Panningen juist wél zichtbaar te maken, zodat iedereen ziet hoe mooi een inclusieve arbeidsmarkt is.
Dit artikel is eerder verschenen in SW Journaal 3 uit 2024.