Vijftig jaar werken ‘bij dezelfde baas’ is tegenwoordig een uitzondering, maar Gerard Heinsbergen (66) haalde het op 1 september bij Spaarne Werkt. Hoe een veelspijbelaar een gemotiveerde werknemer werd.
Gerard werd geboren in 1957 in Haarlem, heeft twee broers en is vanaf zijn geboorte slechtziend. Daarom ging hij naar de Comenius school in Amsterdam, een speciale school voor slechtziende mensen. Over zijn schooltijd van negen jaar daar is Gerard kort: ‘Ik kan nu wel in het openbaar zeggen dat ik veel spijbelde. Het was er niet altijd even leuk, het kostte ook veel reistijd en ik kon toen al af en toe werkklusjes doen waarvoor ik zelfs al wat betaald kreeg.’
Paviljoens
Na deze school was het de vraag wat Gerard zou kunnen en willen doen. Zijn ouders kwamen in contact met de sociale werkplaats op de Botermarkt in Haarlem. Zo begon hij zijn werkzame leven met het bevestigen van tienduizenden gekleurde accudopjes. Gerard: ‘Na twee maanden stapte ik over naar Schalkwijk. Dat heette toen al deftig “Werkvoorzieningschap Zuid-Kennemerland”. Het was een groot terrein met allerlei afdelingen in paviljoens. Ik kwam eerst bij de test- en trainingsafdeling. Zo konden ze kijken op welke afdeling ik zou kunnen werken.’
Veren buigen
‘Ik heb op verschillende afdelingen gewerkt. Eerst bij metaalbewerking. Ik heb duizenden veren gebogen voor Avek en heel veel lasklemmen gemonteerd. Daarna ging ik naar de inpakafdeling. Daar deden we goederen en spullen inpakken, ompakken en verpakken. Hoeveel dozen, kratten, pallets en rolcontainers ik met de collega’s samen heb kunnen vullen? Dat is ontelbaar.’ Gerard mag dan in zijn schooltijd bekend hebben gestaan om het spijbelen, in zijn werk was en is hij altijd gemotiveerd. Hij is op elke afdeling bereid om alle opdrachten en klussen te verrichten. Dat is niet altijd gemakkelijk, want hij heeft ook te maken met gezondheidsklachten. Last van de bloedsomloop en minder ver kunnen lopen weerhouden hem er niet van om elke werkdag om 05.20 uur op te staan. Scheren, wassen, ontbijten, tandenpoetsen en dan om 06.40 uur naar de bushalte aan de Frieslandlaan voor ‘de Paswerk-bus’.
Niezen boven de peper
Van de inpakafdeling van vaak grotere producten stapte Gerard over naar de bestekafdeling. De sociale werkplaats in Schalkwijk had ooit zowel de KLM als Martinair als opdrachtgever voor het inpakken van metalen bestek in servetten. Daar waren twee paviljoens met samen tientallen medewerkers voor aan het werk. Gerard herinnert zich nog dat ze glazen strooiflesjes met peper en zout moesten vullen: ‘Dan stond je de hele dag boven de peper te niezen!’ Gerard werkte tot 2011 op deze bestekafdeling. Dat inrollen van bestek verzorgde Paswerk/ Spaarne Werkt zo’n veertig jaar voor KLM, tot 2022. Gerard haalde nergens zijn neus voor op: ‘Werk is werk, als ik maar leuke collega’s heb.’ Van 2011 tot 2015 werkte hij ook voor de luchtvaartsector, maar dan voor de waste-boxen voor vliegtuigen. Kartonnen boxen uitvouwen, voorzien van plastic afvalzakken en weer keurig dichtvouwen. Zo nemen ze weinig ruimte in bij transport en in de vliegtuigen.
Mis de radio
De huidige werkafdeling van Gerard is de mailingafdeling van Spaarne Werkt Grafisch. Hier wordt voor heel veel opdrachtgevers gewerkt. Afwerking van grafische producties, kleine en grote direct mailings, kleinere inpakklussen, boeken en brochures vervolmaken, et cetera. Precies en vaak zittend werk. Hij heeft het hier naar de zin tussen alle collega’s. ‘Ik mis wel een beetje de radio in onze werkruimte. Die mag niet meer aan, omdat de collega’s die met machines werken zich goed moeten kunnen concentreren. Vraag je Gerard naar de leukste tijd in die vijftig jaar, dan is hij duidelijk. ‘Bij Schalkwijk hadden we de meeste feestjes: Sinterklaas, Kerstmis en karaoke-middagen. Toen konden we ook nog kiezen uit een weekje met collega’s naar een vakantiehuisje in Epe of een dagje uit met collega’s. Daar denk ik met plezier aan terug. We zijn nu geen werkplaats meer, maar een bedrijf met productie, cijfertjes en deadlines. Dat was vroeger minder belangrijk.’
Vrijheid zonder mobieltje
Gerard heeft niet zo veel op met de digitale apparaten. Hij heeft thuis nog gewoon een vaste telefoon, geen mobieltje, geen computer, wel een televisie en een huisaan-huiskrant op zaterdag. ‘Ik vind het gebruik van mobiele telefoontjes erg overdreven. Overal waar je komt, zitten mensen vooral op hun schermpjes te kijken, heel onpersoonlijk. Nog even en ze gaan nog onder water bellen met hun mobieltjes! Ik vind het fijn om de vrijheid te hebben als ik op straat loop zonder mobieltje.’
Niet heel lang meer
Bij een bijzonder jubileum hoort ook de vraag hoe lang Gerard nog zal werken. ‘Het is nog niet definitief, maar ik denk niet zo heel lang meer,’ zegt de 66-jarige. ‘Ik heb mijn bijdrage aan de maatschappij wel geleverd. Ik zal het fijn vinden als ik niet elke werkdag zo vroeg op hoef.’ Gerard heeft een uitgebreide verzameling dvd’s met televisieseries, van De Brekers en Pipo de Clown tot Medisch Centrum West en Wim Sonneveld. Hij was altijd vaste klant bij The Free Record Shop en komt veel op rommelmarkten en in kringloopwarenhuizen. ‘Maak je geen zorgen, hoor. Ook na mijn pensioen ga ik mij niet vervelen.’
Dit artikel is eerder verschenen in SW Journaal 6 uit 2023.